Blogs en Vlogs

Tekst Alliantie Vrijwillige Schuldhulp

Samenwerken binnen de AVS

Zeki, Lionel, Driss en Trudy zijn het erover eens dat de samenwerking binnen de AVS heel waardevol is. De verschillende alliantieorganisaties werken landelijk en lokaal samen. Lionel (Ocan) vertelt: ‘Het is een prachtige samenwerking, waarin we met elkaar werken zonder eigenbelang. Zo leren we elkaar, en elkaars cultuur, steeds beter kennen.’ Het vertrekpunt is dat ze geduld hebben met elkaar en met de manier van werken van de ander. Trudy (SchuldHulpMaatje), voegt toe: ‘De AVS heeft mijn werk en mijzelf verrijkt. We delen kennis vanuit verbinding met elkaar, zodat we verschillen niet uitvergroten, maar focussen op onze overeenkomsten.’

Uitdagingen van cultuursensitief werken
Toch liggen er op het gebied van inclusiviteit en cultuursensitief samenwerken nog genoeg uitdagingen. Iedereen is uniek en gaat op een eigen manier om met geldzorgen en hulp. Daarnaast heeft iedere cultuur eigen gewoontes. Coördinatoren en vrijwilligers hebben te maken met een brede doelgroep. Lionel stelt dat het tijd kost om vertrouwen op te bouwen: ‘In onze Caribische cultuur krijgen mensen pas bij het tweede of derde gesprek het vertrouwen. Dit moet opgebouwd worden. In eerste instantie vragen mensen hulp voor de buurvrouw of een zus, om af te tasten of de ander te vertrouwen is met jouw problemen. Later blijkt het dan over henzelf te gaan. Het verhaal komt nooit in één keer op tafel.’

Driss (SMN) vult aan: ‘Vaak ligt de oorzaak hiervan in schaamte en nederigheid, in combinatie met een gebrek aan financiële opvoeding. Veel mensen doen alles op gevoel.’ Informele schulden, ontstaan vanuit leningen bij familie en vrienden, vormen een groot probleem in de Marokkaans-Nederlandse gemeenschap. ‘Mensen lossen geldproblemen vaak op binnen de familie. Zodra het niet lukt om dit terug te betalen, ontstaan er problemen.’ 

Trudy (SchuldHulpMaatje) ziet hier overeenkomsten met andere culturen. ‘Welke cultuur ook, deze problematiek zie je overal terugkomen. Veel mensen moeten eerst het vertrouwen opbouwen met een hulpverlener en vragen het liefst eerst hulp bij familie of in de vriendenkring. Maar geld lenen van familie maakt het probleem vaak alleen maar groter.’ 

Tips voor vrijwilligersorganisaties

Uit deze ervaringen en uitdagingen halen de AVS-partners veel adviezen voor coördinatoren en vrijwilligers in het omgaan met diverse culturen. Het belangrijkste is om op gelijkwaardig niveau te communiceren en de tijd te nemen voor een hulpvrager, maar ook in de samenwerking met een andere organisatie. Trudy geeft aan: ‘Check wat je ziet en spreek je verwachtingen uit. Als je dat weet van elkaar, kun je rekening houden met elkaar, zonder vooroordelen.’ Driss adviseert: ‘Maak het gesprek persoonlijk en neem de tijd om vertrouwen op te bouwen en om te luisteren. Luister actief naar wat iemand vertelt en reageer op de signalen van de ander.’ Zeki (IOT) vult dit aan met de tip om actief vragen te stellen over onduidelijke situaties, zoals informele schulden. ‘Dat komt niet zo makkelijk boven water.’ Daarnaast benadrukt hij dat hulpvragers de problemen niet zomaar naar de vrijwilliger moeten kunnen toeschuiven. ‘Laat hulpvragers zoveel mogelijk zelf doen en oplossen. Zo leren ze ook hoe ze het een volgende keer kunnen voorkomen.’

Het advies van Lionel is om te beseffen dat iedereen uniek is en aandacht verdient. ‘Ook al komen mensen uit hetzelfde land of hebben ze hetzelfde geloof, iedereen is anders. Kijk per persoon naar de situatie, naar waar het probleem ontstaan is.’ Daarnaast noemt hij dat mensen eerst moeten leren om realistisch naar hun probleem te kijken, en niet denken dat het vanzelf goed komt. ‘Pas als het besef er is, kun je samen naar de oplossing zoeken. Veel mensen erkennen dit in het begin niet.’

‘En misschien wel het allerbelangrijkste: durf ons te bellen,’ vervolgt Lionel. ‘Kom je er als vrijwilliger niet uit in het Nederlands met een hulpvrager? Vraag IOT, SMN of Ocan om mee te denken of te luisteren. Dan zijn we als organisaties aanvullend aan elkaar. Daarvan mogen we nog meer gebruikmaken.’

Toekomstvisie
Hoe de partners de toekomst voor zich zien? Positief, samen en met gelijkwaardige hulp voor iedereen. ‘We hebben nu een solide basis om te blijven samenwerken. Onbaatzuchtig samenwerken, daar heeft de hulpvrager veel aan,’ vertelt Lionel. Zeki hoopt dat IOT in de toekomst overbodig wordt in de Nederlandse samenleving. ‘Dat is moeilijk, maar het blijft mijn droom. IOT is nu nog nodig als schakel, om onze achterban goed wegwijs te maken. Met ons besluit om als organisaties de handen ineen te slaan en samen te werken binnen AVS, hebben we al een enorme vooruitgang geboekt. We zijn er nog niet, maar we komen er wel!’